મારૂ ડાયાબિટીસ - મારૂ નિયંત્રણ

કસરત ગ્લુકોઝનો વપરાશ વધારે છે, આદર્શ વજને પહોંચવામાં મદદ કરે છે, શરીર સુદ્રઢ બને છે લોહીનું ભ્રમણ સુધરે છે. કસરત તાકાત વધારવામાં અને સારાં આરોગ્યનો અનુભવ કરાવવામાં મદદ કરે છે. કસરત દરેક જણને લાભકર્તા છે પરંતુ એ ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ખાસ લાભદાયક છે. નિયમિત કસરત ઇન્સ્યુલિનની તરફેણમાં શરીરના વલણને પ્રોત્સાહિત કરે છે. જો આપ દિવસમાં એકવાર નિયમિત કસરત કરો. તો કસરત આપના રકત શર્કરાને કઇ રીતે અસર કરી શકે છે તે જાણી શકશો. કસરતથી આપ આપનું વજન ઘટાડી શકો છો, જે ટાઇપ - ર ડાયાબિટીસના નિયંત્રણ માટે ઘણું અગત્યનું છે. એક વધારાના પ્રોત્સાહન તરીકે નિયમિત કસરત આપને શારીરિક અને માનસિક બંને રીતે બહેતર હોવાની લાગણી કરાવશે.

સામાન્ય રીતે કસરત બે પ્રકારની હોય છે.
1. ગતિશીલ
ર. સ્થિર
ગતિશીલ કસરતમાં આપના સ્નાયુઓ લયમાં વિસ્તરે અને સંકોચાય છે અને આખુ શરીર ગતિમાં રહે છે, જેમ કે ઝડપથી ચાલવું, કુદવું, સાઇકલ ચલાવવી અને તરવું, કોઇપણ રમત રમવી વગેરે. આમાં શરીરનો દરેક ભાગ સહભાગી બને છે. અને લોહીનું ભ્રમણ એક સરખું વધે છે
સ્થિર કસરતમાં નિશ્ચલ અવસ્થામાં ફકત થોડા સ્નાયુઓ કામ કરે છે જેવી કે બોડી બિલ્ડીંગ, વેઇટ લિફટીંગ અથવા કેટલાંક યોગનાં આસનો.

• વજન નિયમિત રીતે તપાસો (૧૫ દિવસે એકવાર)
• આપની ઉંચાઇ અનુસાર સાચુ વજન જાણો.
• દરરોજ અડધો કલાક કસરત કરો.
• ઝડપથી ચાલો 30 મિનિટ (3 કિ.મી.), જોિંગંગ ૧૫ મિનિટ, સાઇકલીંગ ર૦ મિનિટ (3 કિ.મી.) કરો.
• ભોજન લીધા ને અઢી કલાક પછી કસરત કરો.
• જમી લીધા પછી ધીમું ચાલો અને ર કલાક પછી સુવુ.
• શરીરના હલન ચલનથી ગ્લુકોઝનો વપરાશ વધે છે. ચરબીઓથી છુટકારો મેળવવા માટે, અઠવાડિયે 4 વખત અને દરરોજ ઓછામાં ઓછી 30 મિનિટ કસરત કરવી એ મહત્વનું છે.
• કસરત ઇન્સ્યુલિનની અસર સુધારે છે જે ડાયાબિટીસનું નિયંત્રણ પણ સુધારે છે.
• ગતિશીલ કસરત ડાયાબિટીસના દર્દી માટે વધુ ઉપયોગી છે કારણ કે આમાં શરીરના બધા ભાગો એક જ સમયે કામ કરે છે અને શકિતનો વપરાશ વધુ થાય છે ઉપરાંત લોહીનું પરિભ્રમણ વધે છે.

કઇ પ્રવૃતિમાં કેટલી કેલરી વપરાય

 બીજી સુરક્ષાની પ્રક્રિયાઓને અનુસરવાનું ભુલશો નહીં

• આહાર લીધા ને 2 કલાક પછી ચાલો, પહેલા નહીં, અત્યંત ગરમ અથવા ઠંડા હવામાનમાં ન ચાલો.
• આપ ડાયાબિટીસના દર્દી છો એ જણાવતું આપનું ઓળખપત્ર સાથે રાખો.
• કસરત પહેલા અને પછી આપના હાથ, પેટ અને ગરદનનાં સ્નાયુઓ ખેંચો અને લંબાવો.
• પીવા માટે થોડું પ્રવાહી સાથે રાખો.
• આપના પગોની યોગ્ય કાળજી માટે સારાં શુઝ ખરીદો જે મુલાયમ અસ્તર ધરાવતા હોય અને ફકત ચાલવાના હેતુ માટે હોય, નિશ્ર્ચિત કરો કે શુઝનું માપ બિલકુલ બંધબેસતુ હોય અને આપનો અંગુઠો દબાતો ન હોય. જો આપને ફોલ્લા થાય, તો ચાલશો નહીં અને તરત જ આપના ડોકટરની સલાહ લો.
• આપનો કસરતનો કાર્યક્રમ ધીમે ધીમે શરૂ કરો અને ડોકટરના માર્ગદર્શન હેઠળ તેને તબકકાવાર વધારો.
• કસરત નિયમિત કરવી જોઇએ અને દરરોજ એક નિયત સમયે કસરત કરવાને મહત્વ આપવું જોઇએ.
• જો આપ કોઇપણ દિવસે કસરત ન કરી શકો તો ઇન્સ્યુલિન/દવા લેતી વખતે આનું ધ્યાન રાખો. આ પ્રમાણે એક વિકલ્પ તરીકે આપ આપનો આહાર બદલી શકો છો.
• દરરોજ કસરતની ઝડપમાં ઘણા ફેરફારો ન કરવા જોઇએ.
• જો તમારુ બ્લડ સુગર ઘટે તો અમુક મીઠી ચીજો રાખી મુકો, જેમ કે સાકર, ચોકલેટ વગેરે, જેથી આવી સ્થિતિને સુધારી શકાય. જો તમને ઓછું સુગર (હાયપોગ્લાયસેમીઆ)નાં લક્ષણોનો અહેસાસ થાય. જેમ કે નબળાઇ, હૃદયના ધબકારા વધવા, ઉલટીની સંવેદના અથવા મૂંઝારો તો ઝડપથી અમુક મીઠી ચીજ ખાવી જોઇએ.
• જયારે આપ કસરત કરતા હોય, ત્યારે કોઇ આપની આસપાસ હોવું જોઇએ. આ વ્યકિત હાયપોગ્લાયસેમીઆના લક્ષણોને કારણે આપનામાં થતા ફેરફારો જાણવા શકિતમાન હોવી જોઇએ.