મારૂ ડાયાબિટીસ - મારૂ નિયંત્રણ

ડાયાબિટીસ અને આહાર

દિવસમાં બે વખત પેટ ભરીને જમવાને બદલે ચાર થી પાંચ વખત થોડો આહાર લેવો.
ખોરાકના ત્રણ મુખ્ય ઘટકો - કાર્બોહાઇડ્રેટ, પ્રોટીન અને ચરબીની માત્રા યોગ્ય પ્રમાણમાં જાળવવી જોઇએ.
રાંધેલા ખોરાકમાં કે ચા-દુધ વગેરેમાં ખાંડ ગોળનો ઉપયોગ ન કરો અથવા ઓછી માત્રામાં કરો. ખાંડની જગ્યાએ સેકેરીન, સુગર ફ્રી જેવા પદાર્થો વાપરી શકાય.
મીઠાઇ ખાવાનું મન થાય અને ડાયાબિટીસ સંપૂર્ણ કાબુમાં હોય તો કયારેક ઓછા પ્રમાણમાં મીઠાઇ પણ લઇ શકાય. આવા વખતે બીજા ખોરાકમાં થોડો કાપ મુકી દેવો જોઈએ.
ભાત - બટાટા સંપૂર્ણ બંધ કરવાની જરૂર નથી. બંને તો યોગ્ય પ્રમાણમાં લઇ શકાય.
ઘઉંને બદલે બાજરી કે કોદરી સારી તે પણ માન્યતા ખોટી છે.
ડાયાબીટીસના દર્દીઓમાં બ્લડ પ્રેસરનું પ્રમાણ ઉચું હોય છે - માટે કાયમ ખોરાકમાં નિમકનો ઉપયોગ ઓછો કરવો.
ફળો સપ્રમાણમાં દરેક ડાયાબિટીસના દર્દી લઇ શકે છે. વધારે ગળ્યા ફળો જેવા કે કેળા,ચીકુ, કેરી વગેરે ડાયાબીટીસ સંપૂર્ણ કાબુમાં હોય તો યોગ્ય પ્રમાણંમા લઇ શકાય

તંદુરસ્ત જીવન માટે મારે શું ખાવું ? શું ન ખાવું ?

વધારે માત્રામાં લઇ શકાય	સપ્રમાણ માત્રામાં લેવાની છુટ	ઓછી માત્રામાં લઇ શકાય
ઘઉં, જુવાર, બાજરાની બનાવેલી વસ્તુઓ	સ્પેગીટી, પાસ્તા, નુડલ્સ, બ્રેડ	ખાંડ, ગોળ, મધ, મીઠાઇ, કેક, પુડીંગ
મગ, મઠ, વાલ, ચણા, અડદદાળ	બટાકા, શકકરીયા, ભીંડો	ફ્રુટ, જયુસ, ઠંડા પીણા,
પાંદડાવાળા શાકભાજી, રીંગણા, કોબી, ફલાવર, દુધી, ગલકા, ટમેટા, ટીંડોડા વગેરે...	કંદ, કેળા(કાચા), વટાણા, પનીર	હોર્લીકસ, બોર્નવીટા, રસના, તળેલી વસ્તુ, ફરસાણ
દુધ (મલાઇ વગર) અને એમાંથી બનેલા દહીં, છાશ	સુગર ફ્રી વાળી મીઠાઇ	આખુ દુધ(મલાઇ સાથે), ચીઝ, આઇસ્ક્રીમ
સફરજન, સંતરા, મોસંબી, જામફળ	દ્રાક્ષ, પપૈયુ, તરબુચ, ટેટી	ચીકુ, કેળા, કેરી, સીતાફળ
ઇડાનો સફેદ ભાગ	લીલા નાળીયેર	દુધનો માવો, શેઇક
ચીકન, માછલી	સીંગદાણા	ઇંડાનો પીળો ભાગ
	ચોખા	તળેલી માછલી, ચીકન
	અખરોટ, બદામ, પીસ્તા,	માખણ, ઘી, ડાલડા
	કોપરેલ તેલ, સુર્યમુખીનું તેલ, કોર્ન ફલાવર તેલ, મગફળી તેલ, ઓલીવ ઓઇલ	ખારી, બીસ્કીટ, પેસ્ટ્રી, નાનખટાઇ, ચોકલેટ, મીઠાઇ

આહાર વિષે ઉદભવતા પ્રશ્ર્નો :

શું મેથી, કારેલા, લિમડો, કડવી ફાકી, મામેજો અથવા અન્ય કોઇ પણ કડવા પદાર્થો ડાયાબિટીસમાં ફાયદાકારક છે ?
આ પદાર્થો થોડા અંશે ફાયદાકારક છે, પણ તેનાથી ડાયાબિટીશ મટી શકતો નથી અને તેઓ દવાના વિકલ્પો નથી. દવાની સાથે આ બધા પદાર્થો લઇ શકાય.

ખાંડ, સાકર, ગોળ કે મધમાં શું તફાવત છે ?
આ બધા એક સરખા જ છે. બધી વસ્તુ કેલરી વધારે છે. એના લીધે બ્લડનું સુગર લેવલ વધે છે.

સુગર ફ્રી આઇસ્ક્રીમ/ગોલા લેવાઇ ?
હા, લઇ શકાય કયારેક અને ઓછી માત્રામાં,

ડાયાબિટીસના દર્દીઓ ઉપવાસ/એકટાણા કરી શકે ?
ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે તે હિતાવહ નથી આમ કરવાથી શરીરમાં સુગર લેવલનું બરાબર સંતુલન જળવાતું નથી, કયારેક સુગર વધારે પડતું ઘટી જવાની શકયતા રહે છે.

ડાયાબિટીસમાં કિડનીની બિમારીમાં કયો ખોરાક ન લેવાય ?
કિડનીની બીમારીમાં પ્રોટીનવાળો ખોરાક જેમ કે કઠોળ, સુકામેવા, સીંગદાણા તથા ફળો, ફળોના રસ, ઠંડાપીણા, નાળીયેર પાણી, લીલુ નાળીયેર, સુકુ નાળીયેર, બટેટા, ટમેટા, લીલા પાનવાળી ભાજી ઓછા પ્રમાણમાં લેવાય. આ ઉપરાંત મિઠાઇનું પ્રમાણ પણ મર્યાદિત માત્રામાં રાખવું જોઇએ અને મીઠાનો પણ ઓછા પ્રમાણમાં ઉપયોગ કરવો.